20 lipca 2016 r. zacznie obowiązywać większość przepisów nowego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 609/2013 z dnia 12 czerwca 2013 r. w sprawie żywności przeznaczonej dla niemowląt i małych dzieci oraz żywności specjalnego przeznaczenia medycznego i środków spożywczych zastępujących całodzienną dietę, do kontroli masy ciała oraz uchylające dyrektywę Rady 92/52/EWG, dyrektywy Komisji 96/8/WE, 1999/21/WE, 2006/125/WE i 2006/141/WE, dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/39/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 41/2009 i (WE) nr 953/2009. Na mocy tego rozporządzenia uchylone zostaną m.in. obowiązujące przepisy dotyczące środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz dietetycznych środków spożywczych specjalnego przeznaczenia medycznego.
Co nowego?
Rozporządzenie nr 609/2013 wprowadza definicje niektórych niezdefiniowanych dotychczas pojęć, jak również modyfikuje pewne istniejące już znaczenia. Zgodnie z przepisami tego aktu prawnego:
a) „niemowlę” – oznacza dziecko poniżej dwunastego miesiąca życia;
b) „małe dziecko” – oznacza dziecko w wieku od jednego roku do trzech lat;
c) „preparat do początkowego żywienia niemowląt” – oznacza środek spożywczy przeznaczony dla niemowląt w ciągu pierwszych miesięcy życia, sam w sobie wystarczający, aby zostały spełnione potrzeby pokarmowe takich niemowląt do momentu wprowadzenia odpowiedniego żywienia uzupełniającego;
d) „preparat do dalszego żywienia niemowląt” – oznacza środek spożywczy przeznaczony dla niemowląt w momencie wprowadzania odpowiedniego żywienia uzupełniającego, będący podstawowym składnikiem płynnym stopniowo coraz bardziej zróżnicowanej diety takich niemowląt;
e) „produkty zbożowe przetworzone” – oznacza żywność:
i. przeznaczoną do zaspokajania szczególnych potrzeb zdrowych niemowląt odstawianych od piersi oraz zdrowych małych dzieci, stosowaną jako suplement ich diety; lub stosowaną w celu ich stopniowego przystosowania się do zwykłej żywności; oraz
ii. należącą do jednej z następujących kategorii:
- proste produkty zbożowe, które są lub muszą być przygotowane do spożycia poprzez dodanie mleka lub innych odpowiednio odżywczych płynów,
- produkty zbożowe z dodatkiem składników wysokobiałkowych, które są lub muszą być przygotowane do spożycia poprzez dodanie wody lub innego płynu niezawierającego białka,
- makarony stosowane w żywieniu po ugotowaniu w wodzie lub innych odpowiednich płynach,
- sucharki i biszkopty, które mogą być stosowane zarówno do bezpośredniego spożycia, jak i po rozdrobnieniu, z dodatkiem wody, mleka lub innego stosownego płynu;
f) „żywność dla dzieci” – oznacza żywność przeznaczoną do spełnienia szczególnych potrzeb zdrowych niemowląt odstawianych od piersi oraz zdrowych małych dzieci, stosowaną jako suplement ich diety lub w celu ich stopniowego przystosowania się do zwykłej żywności, z wyłączeniem:
i. produktów zbożowych przetworzonych; oraz
ii. napojów na bazie mleka i podobnych produktów przeznaczonych dla małych dzieci;
g) „żywność specjalnego przeznaczenia medycznego” – oznacza żywność specjalnie przetworzoną lub żywność o specjalnym składzie przeznaczoną do dietetycznego odżywiania pacjentów, w tym niemowląt, stosowaną pod nadzorem lekarza; jest ona przeznaczona do wyłącznego lub częściowego żywienia pacjentów z ograniczoną, upośledzoną lub zaburzoną zdolnością przyjmowania, trawienia, wchłaniania, metabolizowania lub wydalania zwykłej żywności lub niektórych składników odżywczych zawartych w tej żywności lub jej metabolitach, lub pacjentów z innymi uzasadnionymi medycznie wymaganiami żywieniowymi, w przypadku których dietetyczne odżywianie nie może zostać osiągnięte jedynie przez zmianę normalnej diety;
h) „środek spożywczy zastępujący całodzienną dietę, do kontroli masy ciała” – oznacza żywność o specjalnym składzie przeznaczoną do stosowania w dietach o ograniczonej zawartości energetycznej w celu redukcji masy ciała, gdy – stosowana zgodnie z zaleceniami podmiotu prowadzącego przedsiębiorstwo spożywcze – jest ona zamiennikiem całodziennej diety
Ponadto, rozporządzenie nr 609/2013 ustanawia nowe wytyczne dotyczące składu i informacji o produkcie obejmujące następujące kategorie żywności:
a) preparaty do początkowego żywienia niemowląt i preparaty do dalszego żywienia niemowląt,
b) produkty zbożowe przetworzone oraz żywność dla dzieci,
c) żywość specjalnego przeznaczenia medycznego (FSMP),
d) środki spożywcze zastępujące całodzienną dietę, do kontroli masy ciała,
a także zawiera unijny wykaz substancji, które mogą być dodawane do ww. preparatów. Lista takich dozwolonych substancji przedstawiona została w formie załącznika do rozporządzenia.
Etykiety i reklama
Nowe rozporządzenie nie wprowadza rewolucyjnych zmian w kwestii etykietowania i promocji ww. preparatów. Podobnie do obowiązujących przepisów rozporządzenie stanowi, iż etykietowanie, prezentacja i reklama preparatów do żywienia niemowląt, produktów zbożowych, żywności dla dzieci, FSMP i środków spożywczych zastępujących całodzienną dietę:
- musi zapewniać informacje pozwalające na ich właściwe stosowanie,
- nie może wprowadzać w błąd,
- nie może przypisywać właściwości zapobiegania lub leczenia chorób.
Drobna różnica pojawiła się w zapisie, na podstawie którego dopuszczalne jest rozpowszechnianie użytecznych informacji lub zaleceń dotyczących wspomnianych produktów. Zgodnie z nowymi przepisami takie użyteczne informacje mogą być kierowane, oprócz osób mających kwalifikacje w dziedzinie medycyny, żywienia i farmacji, również do innych pracowników służby zdrowia odpowiedzialnych za opiekę nad matkami i dziećmi.
Od kiedy stosujemy?
Większość przepisów rozporządzenia zacznie obowiązywać od 20 lipca 2016 r. W przypadku przepisów obejmujących FSMP, ich zastąpienie nowymi wytycznymi uzależnione zostało od daty wydania przez Komisję Europejską dodatkowych aktów prawnych dotyczących m.in. szczególnych wymogów w zakresie składu, stosowania pestycydów i pozostałości pestycydów w żywności. Komisja powinna wydać takie przepisy do 20 lipca 2015 r.
Co istotne z punktu widzenia producentów, zgodnie z nowym rozporządzeniem żywność niespełniająca określonych w nim wymogów, ale spełniająca wymogi uchylonych dyrektyw i rozporządzeń (w tym dyrektywy w sprawie dietetycznych środków spożywczych specjalnego przeznaczenia medycznego), wprowadzona na rynek lub etykietowana przed 20 lipca 2016 r. może być dalej sprzedawana do wyczerpania zapasów.
Autor:Katarzyna Gęsiak, Kancelaria KONDRAT i Partnerzy
źródło zdjęcia: www.freeimages.com
