Spółka Green – Swan Pharmaceuticals CR, a.s. przed dniem 1 stycznia 2005 r. wprowadziła do obrotu na rynku czeskim suplement diety pod nazwą „GS Merilin”. Był on sprzedawany w opakowaniu zawierającym oświadczenie, zgodnie z którym „preparat zawiera dodatek wapnia i witaminy D3, które przyczyniają się do zmniejszenia czynnika ryzyka w rozwoju osteoporozy i przy złamaniach”.
Spór o oświadczenie dotyczące żywności
W dniu 18 lipca 2013 r. Trybunał Sprawiedliwości UE wydał wyrok w sprawie toczącej się pomiędzy Green – Swan Pharmaceuticals CR, a.s. a Státní zemědělská a potravinářská inspekce, ústřední inspektorat (czeską główną inspekcją artykułów rolno-spożywczych) w przedmiocie zakwalifikowania tego oświadczenia.
Spór rozpoczął się od tego, że decyzją z dnia 10 listopada 2010 r. Inspektorát Státní zemědělské a potravinářské inspekce v Praze (Oddział inspekcji artykułów rolno-spożywczych w Pradze) nałożył na spółkę Green – Swan Pharmaceuticals CR, a.s. grzywnę o wysokości 200 000 CZK oraz uznał, że zamieściła ona na opakowaniach suplementu diety GS Merilin oświadczenie zdrowotne z naruszeniem art. 10 ust. 1 rozporządzenia nr 1924/2006, który zezwala wyłącznie na umieszczanie oświadczeń zdrowotnych, które figurują w wykazie dozwolonych oświadczeń zgodnie z tym rozporządzeniem. Odwołanie od tej decyzji nie przyniosło jednak rozwiązania, gdyż odwołanie oddalono.
Środki przejściowe i nowe definicje
Spółka Green – Swan Pharmaceuticals CR, a.s. wniosła skargę na tę decyzję przed Krajský soud v Brně (sąd w Brnie) podnosząc dwa główne zarzuty. Po pierwsze, powołano się na konieczność zastosowania przepisu przejściowego jakim jest art. 28 ust. 2 rozporządzenia nr 1924/2006 który stwierdza, że „Produkty opatrzone znakami towarowymi lub markami istniejącymi przed dniem 1 stycznia 2005 r., które nie są zgodne z niniejszym rozporządzeniem, mogą pozostawać w obrocie rynkowym do dnia 19 stycznia 2022 r., po czym będą miały zastosowanie przepisy niniejszego rozporządzenia”. Po drugie, powołano się na art. 2 ust. 2 pkt 6 rozporządzenia, zawierający definicję oświadczenia o zmniejszaniu ryzyka choroby- „każde oświadczenie zdrowotne, które stwierdza, sugeruje lub daje do zrozumienia, że spożycie danej kategorii żywności, danej żywności lub jednego z jej składników znacząco zmniejsza jakiś czynnik ryzyka w rozwoju choroby dotykającej ludzi”.
Sąd w Brnie wyrokiem z dnia 21 września 2011 r. skargę oddalił.
Rozstrzygnięcia Trybunału Sprawiedliwości UE
Naczelny Sąd Administracyjny Republiki Czeskiej w celu rozwiązania sprawy zawiesił postępowanie i postanowił zwrócić się do Trybunału z trzema pytaniami prejudycjalnymi.
Pierwsze sformułowane pytanie dotyczyło kwestii, czy oświadczenie zdrowotne: „Preparat zawiera dodatek wapnia i witaminy D3, które przyczyniają się do zmniejszenia czynnika ryzyka w rozwoju osteoporozy i przy złamaniach” stanowi oświadczenie o zmniejszeniu ryzyka choroby w rozumieniu art. 2 ust. 2 pkt 6 rozporządzenia nr 1924/2006, mimo że z oświadczenia tego nie wynika wyraźnie, że spożycie tego preparatu znacząco obniża czynnik ryzyka w rozwoju wspomnianej choroby.
Trybunał stwierdził, że użycie kategorycznego sformułowania, zgodnie z którym spożycie określonej żywności zmniejsza lub pomaga zmniejszyć czynnik ryzyka, może u konsumenta wywoływać przekonanie o znaczącym zmniejszeniu tego ryzyka. Wobec powyższego, oświadczenie zdrowotne tego rodzaju można uznać za „oświadczenie o zmniejszaniu ryzyka choroby”, nawet jeżeli nie zawiera ono słowa „znacząco” lub innego sformułowania o podobnym znaczeniu.
Drugie pytanie prejudycjalne odnosiło się do tego, czy pojęcie znaku handlowego lub marki w rozumieniu art. 28 ust. 2 rozporządzenia nr 1924/2006 obejmuje także przekaz komercyjny na opakowaniu produktu.
W odpowiedzi podkreślono fakt, że chociaż co do zasady przekazów komercyjnych nie należy uznawać za znaki towarowe lub marki, nie można wykluczyć, że przekaz tego rodzaju znajdujący się na opakowaniu żywności stanowi jednocześnie znak towarowy lub markę. Jednakże przekaz taki może stanowić znak towarowy lub markę tylko w sytuacji, gdy podlega ochronie na podstawie właściwych przepisów. Trzeba także pamiętać, że to zadaniem sądu krajowego jest ustalenie w świetle całości okoliczności faktycznych i prawnych rozpatrywanej sprawy, czy przekaz taki rzeczywiście stanowi chroniony znak towarowy lub markę.
Ostatnie z pytań porusza problem, czy przepis przejściowy ustanowiony w art. 28 ust. 2 rozporządzenia nr 1924/2006 należy interpretować w ten sposób, że odnosi się on do każdej żywności istniejącej przed dniem 1 stycznia 2005 r., czy też tylko do żywności, opatrzonej znakiem towarowym lub marką, które w takiej postaci istniały przed wskazaną datą.
W tej kwestii Trybunał stwierdził, że ustanowione przejściowe odstępstwo, dotyczy wyłącznie żywności opatrzonej znakiem towarowym lub marką, które można uznać za oświadczenie żywieniowe lub zdrowotne w rozumieniu rozporządzenia nr 1924/2006, istniejących w takiej postaci przed dniem 1 stycznia 2005 r. Skutkiem powyższego, żywność opatrzona takim znakiem towarowym lub marką może pozostawać w obrocie wyłącznie do dnia 19 stycznia 2022 r.
Warto także podkreślić, że w oczach przeciętnego konsumenta żywność opatrzona oświadczeniem zdrowotnym stwierdzającym lub sugerującym znaczące zmniejszenie ryzyka choroby nie ma większej wartości niż w sytuacji gdy oświadczenie takie nie posługuje się tym sformułowaniem.
Treść wyroku na stronie:
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:62012CJ0299:PL:HTML
Autor: Monika Faszcza , Kancelaria KONDRAT i Partnerzy
źródło zdjęcia: www.sxc.hu
